Projekt Niewidzialne miasto został zainicjowany przez Zakład Badań Kultury Materialnej i Wizualnej w Instytucie Socjologii UAM i firmę Metropolis w 2007 roku. Ideą badań prowadzonych przez socjologów, kulturoznawców, etnologów i antropologów było uchwycenie ulotnych i spontanicznych form codziennej aktywności twórczej mieszkańców największych miast w Polsce w tym także Poznania.
Ponieważ badania miały przede wszystkim charakter wizualny, bardzo ważnym elementem projektu była dokumentacja. W tym celu na stronie projektu stworzono rodzaj bazy internetowej, gdzie gromadzono materiał wizualny (około 7 000 fotografii) potrzebny do analizy. Wybrane przykłady prezentowane były na licznych ekspozycjach zarówno w galeriach jak i w przestrzeni miejskiej. Praktycznym badaniom wizualnym towarzyszyły obserwacje i wywiady z „twórcami” niewidzialnego miasta. Podsumowująca projekt książka Niewidzialne miasto pod redakcją Marka Krajewskiego wydana przez Fundację Bęc Zmiana nie jest klasycznym raportem z przeprowadzonych badań, ale stanowi pełnowartościowe i niezwykle interesujące opracowanie fenomenu oddolnych inicjatyw społecznych, którego doświadczamy na co dzień.
Przeglądając fotografie ma się wrażenie, że cała „egzotyka” i atrakcyjność projektu tkwi w oczywistości prezentowanych zachowań, które często pozostają niewyartykułowane jak na przykład obecność zwierząt w mieście. Niby każdy zdaje sobie z tego faktu sprawę, ale nigdy na poważnie nie poddał tego refleksji. Niewidzialne miasto to także wydobycie na światło dzienne wielości estetyk kształtujących pejzaż miejski, które wynikają z działalności ruchów obywatelskich, społecznych inicjatyw czy subkultur. To zupełnie nowe spojrzenie na miasto i na funkcjonujących w nim ludzi wskazało, że nasze miasta to bardzo złożone twory, które są w pełni polifoniczne.
Projekt stawiał sobie kilka celów do których przede wszystkim należała dokumentacja ulotnych zjawisk i prezentacja miejskiej ikonosfery, która na co dzień nie jest bohaterem pierwszoplanowym, ale stanowi raczej nieoficjalne oblicze miasta. Najważniejszym elementem wydaje się być jednak to, że dowartościowane zostały potoczne i efemeryczne praktyki mieszkańców. Prowadzone przez nich partyzanckie niekiedy ingerencje w tkankę miejską współtworzą jej charakter i sprawiają, że miasto to żywy organizm podlegający ciągłym przemianom i modyfikacjom, które mają doprowadzić do stworzenia dobrych miejsc do życia. Można powiedzieć, że to próba stworzenia miasta udomowionego.
Niewidzialne miasto znakomicie pokazuje to w jaki sposób oddolnie wytwarzane są alternatywne rozwiązania, które mają służyć wygodzie mieszkańców. Jednocześnie często angażują się oni na przykład w sąsiedzkie konflikty i negocjują z różnymi instytucjami charakter anektowania i użytkowania pewnych przestrzeni. Autorzy projektu zwrócili uwagę na to, że pewne działania skłaniają do animowania lokalnych społeczności, ale także paradoksalnie przyczyniają się do pogłębiania różnic. Inicjatywa miała dać odpowiedź na pytanie w jaki sposób ludzie używają miasta i jak ich wizja różni się od wizji władz miejskich. Jednocześnie uświadomił to, że często niesłusznie ignorujemy pewne zjawiska tylko dlatego, że są zbyt banalne. Z tego wniosek, że „Niewidzialne miasto” to coś w rodzaju ponownego odkrywania codzienności, która przeformułowana została przez kreatywną wyobraźnię użytkowników miasta.
http://www.zamek.poznan.pl/news,pl,26,1678.html
Monika Kaczmarek
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz